Gelijkwaardig ouderschap na scheiding
21 September 1989 - 21 September 2024

Partneralimentatie

Als ex-echtgenoten zijn u en uw ex-partner verplicht elkaar te onderhouden. Heeft u of uw ex-partner geen of nauwelijks inkomen, dan kunt u – of uw ex-partner - om partneralimentatie vragen. Voorwaarde is wel dat u getrouwd was of een geregistreerd partnerschap had. Hierbij geldt wel: kinderalimentatie gaat altijd vóór.

Vaststellen hoogte partneralimentatie:

De hoogte van partneralimentatie regelt u onderling of via de rechter. Bij het vaststellen van partneralimentatie wordt er rekening gehouden met de behoefte en de draagdracht van u of uw ex-partner. Voor het vaststellen van de behoefte van de partner die alimentatie vraagt, kijkt de rechter naar de hoogte van het netto gezinsinkomen tijdens het huwelijk. Ook wordt er door de rechter gekeken naar het inkomsten- en uitgavenpatroon tijdens de laatste jaren van het huwelijk.
Dit betekent bijvoorbeeld dat iemand die in relatief grote welvaart leefde tijdens het huwelijk (omdat de partner bijvoorbeeld een hoog inkomen had), meer alimentatie kan eisen dan iemand die tijdens het huwelijk op bijstandsniveau leefde.

Berekening van alimentatie:
Op het moment dat u of uw ex-partner onvoldoende inkomsten heeft om in het levensonderhoud te kunnen voorzien en deze inkomsten in redelijkheid ook niet kan verwerven, zal de rechter beoordelen of u en hoeveel alimentatie er moet worden betaald. De rechter zal bij de vraag of iemand wel of niet in zijn of haar levensonderhoud kan voorzien niet alleen maar naar het inkomen van de partij die alimentatie verzoekt kijken. De rechter zal ook kijken naar de welstand tijdens het huwelijk.

Om de hoogte van de partneralimentatie vast te stellen, doorloopt de rechter de volgende stappen:
  • Wat was het netto gezinsinkomen tijdens het huwelijk?
  • De partner die behoefte heeft aan alimentatie heeft in principe recht op 60% van het netto gezinsinkomen zoals dat gold tijdens het huwelijk. Er wordt dus gekeken naar de financiële welstand van partijen tijdens het huwelijk. Aangezien leven in gezinsverband goedkoper is dan als alleenstaande, neemt de rechter aan dat 60% van het netto gezinsinkomen voldoende is om op hetzelfde welstandniveau te blijven. Dit betekent niet dat de partij die alimentatie moet voldoen, uiteindelijk slechts 40% van het netto gezinsinkomen te besteden heeft na de echtscheiding. Bij de volgende stap zal de rechter moeten vaststellen in hoeverre de partij die alimentatie moet betalen ook daadwerkelijk in staat is om aan deze te voldoen.
  • Kan de betalende partner deze ook daadwerkelijk betalen? Het gaat bij het beantwoorden van deze vraag om de zogenaamde draagkracht van de alimentatieplichtige.

Op internet zijn tools beschikbaar die dit kunnen berekening maar deze zijn indicatief en geven geen garantie.

Van degene die de alimentatie moet betalen, wordt beoordeeld wat zijn draagkracht is. Voor het bereken van deze draagkracht wordt in eerste instantie gekeken naar het inkomen van de alimentatieplichtige. Maar op dit inkomen mogen bepaalde kosten in mindering worden gebracht, denk aan woonlasten en ziektekosten. Om ervoor te zorgen dat het berekenen van de draagkracht bij alle rechtbanken in Nederland op dezelfde manier plaatsvindt, is er een landelijke richtlijn gemaakt.  De zogenaamde tremanormen(zie hiernaast).


Duur:
Voor echtscheidingen per 1-1-2020 wordt de duur van de partneralimentatie ingekort van 12 jaar naar de helft van het aantal huwelijksjaren met een maximum van 5 jaar. De termijn begint vanaf de ontbinding van het huwelijk, dus vanaf de datum van inschrijving van de echtscheiding in de registers van de burgerlijke stand.

Voorlopig zijn er twee uitzonderingen:

1. Bij een huwelijk met nog jonge kinderen (onder de 12 jaar) is de maximale alimentatietermijn 12 jaar;

2. Bij een huwelijk waarbij de alimentatiegerechtigde 50 jaar of ouder is en de echtgenoten langer dan 10 jaar zijn getrouwd, is de maximale alimentatietermijn 10 jaar.

Beide uitzonderingen vervallen 7 jaar nadat de wet in werking is getreden. Er is ook een hardheidsclausule opgenomen voor schrijnende gevallen, maar de invulling daarvan wordt overgelaten aan de rechtspraak. Het is dus nu zeker nog niet duidelijk in welke gevallen de hardheidsclausule zou kunnen leiden tot een langere alimentatieperiode dan die de wet bepaalt.

Wijzigen:
Als de alimentatie eenmaal is vastgesteld betekent dit niet dat de alimentatie nooit meer gewijzigd kan worden. Het is mogelijk dat de draagkracht van de alimentatie-betaler of de behoefte van de alimentatie-ontvanger verandert. In een dergelijke situatie kan een van beide partners de rechter verzoeken om de hoogte van de alimentatie te wijzigen.
Voorbeelden van omstandigheden die tot een wijziging zouden kunnen leiden:
  • de alimentatie-ontvanger gaat meer verdienen
  • de alimentatie-betaler gaat samenwonen
  • de alimentatie-betaler gaat meer of minder verdienen
  • de woonlasten van de alimentatie-betaler wijzigen

Bij een wijzigingsverzoek zal de rechter beoordelen of er inderdaad sprake is van een voldoende zware wijziging in de omstandigheden van de betreffende partner. Ook zal de rechter kritisch kijken naar de oorzaak van deze wijziging.
Kiest u of uw ex-partner er bijvoorbeeld zelf voor om ontslag in te dienen en vermindert hierdoor het inkomen (en daarmee de draagkracht), dan zal de rechter waarschijnlijk tot het oordeel komen dat er onvoldoende reden is om de alimentatie te verlagen. Er is immers sprake van vrijwillige inkomensvermindering.

Einde:
De alimentatieverplichting bestaat in principe voor de duur van 12 jaar. De termijn gaat lopen op het moment dat uw huwelijk is ontbonden. Uw huwelijk is ontbonden op het moment dat de uitspraak van de echtscheiding is ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand. Daarnaast eindigt de alimentatie ook als: een van de (ex-)partners overlijdt, de partner die de alimentatie ontvangt opnieuw gaat samenwonen, een geregistreerd partnerschap aangaat of gaat trouwen

Op het moment dat u niet bent getrouwd of een geregistreerd partnerschap heeft gehad, heeft u geen wettelijke verplichting om uw ex-partner ook na de beëindiging van de relatie te onderhouden. 

Social media