Raad Van State
In het regeringscentrum van Den Haag zetelt de Raad van State. De Raad
van State heeft twee functies. Enerzijds is hij onafhankelijk adviseur
van regering over wetgeving en bestuur en anderzijds is de Afdeling
bestuursrechtspraak van de Raad van State de hoogste algemene
bestuursrechter van het land. De Raad van State is een zogenoemd Hoog
College van Staat. De Staten-Generaal, de Algemene Rekenkamer en de
Nationale ombudsman zijn dat bijvoorbeeld ook.
Wie vormen de Raad van State?
In de wet is geregeld dat de Koning voorzitter is van de Raad van
State. Verder kunnen één of meer leden van het Koninklijk Huis zitting
hebben in de Raad. In elk geval de vermoedelijke troonopvolger heeft
hierin zitting vanaf haar/zijn achttiende verjaardag. Op dit moment heeft
naast Koning Willem-Alexander ook Koningin Máxima zitting in de Raad. De
dagelijkse leiding van de Raad van State is in handen van een
Vice-President. Sinds 2012 bekleedt mr. J.P.H. Donner deze
functie. De Raad van State telt ten hoogste 28 gewone leden
(staatsraden). Voorts kunnen maximaal 50 staatsraden in buitengewone
dienst worden benoemd. Zij nemen in het algemeen alleen deel aan de
rechtsprekende taken van de Raad.
Afspiegeling samenleving
De Koning benoemt de staatsraden voor het leven. De ministerraad
draagt de leden voor, waarbij de Raad zelf een aanbeveling doet. Bij het
bereiken van de leeftijd van 70 jaar wordt ontslag verleend. Bij de
benoeming van leden wordt gelet op bekwaamheid en ervaring op de
terreinen van wetgeving, bestuur en rechtspraak. Tevens wordt daarbij
gestreefd naar een samenstelling, die de verscheidenheid van politieke
en maatschappelijke stromingen in ons land weerspiegelt. De organisatie
van de Raad van State bestaat verder uit 600 medewerkers, van wie circa
225 jurist zijn. De Secretaris heeft de leiding over de ambtenaren.
Adviezen over wetgeving en bestuur
De Raad brengt zijn adviezen over wetsvoorstellen, algemene maatregelen
van bestuur en goedkeuringswetten voor internationale verdragen uit aan
het staatshoofd. Deze adviestaak is geregeld in de Grondwet en in de Wet
op de Raad van State. Tijdens de uitoefening van de adviestaak let de
Raad op onder meer de beleidsanalytische, de juridische en de
wetstechnische kwaliteit. De Raad is voor dit werk verdeeld in vier
Afdelingen die elk de voorstellen van twee of drie ministeries
behandelen. Deze vier Afdelingen vormen samen de zogeheten Volle Raad.
De Volle Raad vergadert gedurende het hele jaar elke woensdagmiddag.
Afdeling bestuursrechtspraak
De Afdeling bestuursrechtspraak spreekt recht in hoogste instantie in
geschillen tussen de burger en de overheid. Zo kan het zijn dat een
burger of ondernemer het niet eens is met een beslissing van een
gemeente, een provincie, een waterschap of de centrale overheid. Bekende
voorbeelden zijn geschillen omtrent bouwvergunningen,
handhavingsgeschillen, subsidies en beslissingen op basis van de Wet
openbaarheid van bestuur. Daarnaast behandelt de Afdeling een groot
aantal zaken op het gebied van bestemmingsplannen en milieu. Voorbeelden
van aansprekende zaken die bij de Raad van State behandeld worden, zijn
beroepen tegen grote projecten als de aanleg van de Tweede Maasvlakte,
de Betuweroute, de Hoge-Snelheidslijn en van de vijfde landingsbaan op
Schiphol. Sinds de inwerkingtreding van de Vreemdelingenwet 2000,
spreekt de Raad van State ook in hoogste instantie recht in
vreemdelingenzaken.
De site van de
Raad van State