Alimentatie

Partneralimentatie is een bijdrage in het levensonderhoud. Deze plicht ontstaat als de inkomens tijdens het huwelijk behoorlijk verschillen. U bent vrij met uw ex afspraken te maken over alimentatie en deze vast te leggen in het echtscheidingsconvenant. Een verplichting kan voortvloeien uit een huwelijk of geregistreerd partnerschap.

1. Scheiding vóór 1 juli 1994
- Partneralimentatie gold in principe levenslang.
- Er was geen maximale termijn vastgelegd in de wet.
2. Scheiding tussen 1 juli 1994 en 1 januari 2020
- Er geldt een maximale duur van 12 jaar partneralimentatie.
- Uitzondering: bij een huwelijk korter dan 5 jaar zonder kinderen is de duur gelijk aan de duur van het huwelijk.
- Na afloop van de termijn vervalt de alimentatieplicht automatisch, tenzij de rechter een andere beslissing heeft genomen.
Jouw situatie: Omdat je na 1 juli 1994 bent gescheiden, val je onder de maximale termijn van 12 jaar.
3. Scheiding op of na 1 januari 2020
- Nieuwe wet: duur van de alimentatie = de helft van de duur van het huwelijk, met een maximum van 5 jaar.
- Uitzonderingen:
- Als er kinderen jonger dan 12 jaar zijn → alimentatie loopt totdat het jongste kind 12 wordt.
- Bij huwelijken van 15+ jaar waarbij de alimentatiegerechtigde bijna AOW-leeftijd heeft → max. 10 jaar.
- Bij huwelijken van 15+ jaar waarbij de alimentatiegerechtigde 50+ jaar is (overgangsregeling tot 2027) → max. 10 jaar.
4. Belangrijk om te weten
- De alimentatieplicht kan door de rechter worden beëindigd of gewijzigd bij gewijzigde omstandigheden.<
- Na de wettelijke termijn stopt de alimentatie automatisch, tenzij er opnieuw afspraken of uitspraken worden gemaakt.

Tot 18 jaar:
- Ouders zijn verplicht om te voorzien in de kosten van verzorging en opvoeding.
Van 18 tot 21 jaar:
- Dit heet een verlengde onderhoudsplicht. Ouders moeten bijdragen in de kosten van levensonderhoud en studie (ook als het kind al op zichzelf woont).
Na 21 jaar:
De wettelijke verplichting stopt in principe. Alleen in bijzondere gevallen (bijvoorbeeld als het kind door een handicap niet in eigen onderhoud kan voorzien) kan de verplichting langer doorlopen.
Juridische basis
Artikel 1:404 BW – verplichting tot bijdrage in de kosten van levensonderhoud en opvoeding.
Artikel 1:395a BW – verlengde onderhoudsplicht tot 21 jaar.

1. Behoefte
- Hoeveel heeft de ex-partner of het kind nodig om redelijk te kunnen leven?
- Voor kinderen wordt gekeken naar de Trema-normen, waarin de gemiddelde kosten van kinderen zijn vastgelegd op basis van inkomen en leeftijd.
- Voor partneralimentatie wordt gekeken naar de welstand tijdens het huwelijk (hoe leefden jullie toen?).
2. Draagkracht
Wat kan de betalende ouder of ex-partner daadwerkelijk missen?
Hierbij worden zaken meegenomen als:
- Inkomen (salaris, uitkering, winst uit onderneming).
- Lasten (zoals huur, hypotheek, vaste lasten).
- Eventuele schulden.
3. Verdeling van lasten tussen beide ouders
Bij kinderalimentatie moeten beide ouders naar rato van hun inkomen bijdragen.
Ook de zorgverdeling (hoeveel dagen/nachten het kind bij elke ouder verblijft) speelt een rol.
4. Bijzondere omstandigheden
Nieuwe relatie of samenwonen van de ex-partner (kan invloed hebben op partneralimentatie).
Extra kosten voor kinderen (bijvoorbeeld studie, medische zorg).
Bijzonder hoge lasten van een ouder kunnen soms ook worden meegenomen.
Juridische basis
Artikel 1:157 BW – partneralimentatie.
Artikel 1:404 BW en 1:395a BW – kinderalimentatie.
Richtlijnen van de Trema-normen worden door rechters gebruikt om berekeningen te maken.

Ja, de hoogte van alimentatie kan na verloop van tijd veranderen. Dat komt doordat omstandigheden vaak niet hetzelfde blijven. De wet houdt hier rekening mee.
Situaties waarin de alimentatie kan wijzigen
1. Wettelijke indexering
Ieder jaar wordt alimentatie automatisch aangepast aan de inflatie.
Dit heet indexering en wordt vastgesteld door de minister van Justitie.
Alleen als de rechter of jullie in het convenant hebben uitgesloten dat indexering geldt, gebeurt dit niet.
2. Gewijzigde omstandigheden
Als er iets belangrijks verandert, kan je (of je ex-partner) wijziging vragen aan de rechter. Bijvoorbeeld:
- inkomensstijging of -daling;
- verlies van werk;
- nieuwe baan met hoger/lager salaris;
- wijziging in de zorgregeling voor de kinderen;
- samenwonen, trouwen of geregistreerd partnerschap van de ontvangende ex (dit kan partneralimentatie beëindigen).
3. Afspraak of convenant
Soms staat er in het scheidingsconvenant dat de alimentatie na een bepaalde periode wordt herzien of stopt.
Juridische basis
- Artikel 1:401 BW – alimentatie kan worden gewijzigd of stopgezet bij gewijzigde omstandigheden of als de oorspronkelijke uitspraak niet aan de wettelijke maatstaven voldoet.
- Artikel 1:402a BW – wettelijke indexering van alimentatie.

U en uw ex-partner zijn zelf vrij afspraken te maken over de hoogte van alimentatie. Deze afspraken dienen vervolgens in een echtscheidingsconvenant vastgelegd te worden. Als er sprake is van minderjarige kinderen, toetst de rechter altijd het overeengekomen bedrag.

Dat is een hele begrijpelijke gedachte, maar juridisch gezien ligt dit anders.
Alimentatie en omgang zijn twee gescheiden verplichtingen
Alimentatieplicht: je bent verplicht om financieel bij te dragen aan de kosten van je kind, ongeacht of je ze ziet.
Omgangsrecht: je hebt recht op contact met je kind, maar dit staat los van de alimentatie.
Dit betekent: je mag de betaling van kinderalimentatie niet stoppen of achterhouden als de andere ouder het contact met je kind belemmert.
Juridische basis
Artikel 1:404 BW en 1:395a BW → verplichting om bij te dragen aan de kosten van kinderen tot 21 jaar.
Rechtspraak benadrukt dat omgang en alimentatie niet tegen elkaar mogen worden uitgespeeld.

Op grond van het inkomen van de ouders wordt met behulp van een tabel de behoefte van de kinderen bepaald. Onder de behoefte van de kinderen wordt verstaan alle kosten voor het levensonderhoud van de kinderen die de ouders zelf betalen, dus exclusief de kinderbijslag.

Of de ouders na de scheiding nog wel de financiële behoefte van hun kinderen kunnen opbrengen – zoals voor de scheiding – wordt bepaald aan de hand van de draagkrachtberekening.

Een rechter hanteert verschillende criteria voor het bepalen van de hoogte van de partneralimentatie en kinderalimentatie. Als er niet volledig aan beide alimentatiebehoeftes voldaan kan worden door de alimentatieplichtige, gaat de kinderalimentatie altijd voor de partneralimentatie.

Het Landelijk Bureau Inning Onderhoudsbijdragen (LBIO) verricht wettelijke taken voor alimentatie. Het LBIO kan alimentatie innen als de alimentatieplichtige weigert te betalen. Dit geldt voor partneralimentatie en kinderalimentatie. Het LBIO kan ook berekenen op hoeveel alimentatie u recht heeft. Het LBIO werkt in opdracht van de minister van Veiligheid en Justitie.

Op internet zijn diverse reken tools beschikbaar om de hoogte van kinderalimentatie en partneralimentatie te berekenen. Op de alimentatiepagina van de Stichting staat een formule en een uitleg als u dit handmatig wil doen.

Onderhoudsplichtigen volgens de wet
1. Voor kinderen
Ouders zijn verplicht te voorzien in de kosten van verzorging en opvoeding van hun kinderen tot 21 jaar (art. 1:404 BW en art. 1:395a BW).
Dit geldt ook voor stiefouders zolang zij met de ouder getrouwd zijn of een geregistreerd partnerschap hebben (art. 1:392 BW).
2. Voor ex-partners
Ex-partners zijn onderhoudsplichtig voor elkaar na een scheiding, in de vorm van partneralimentatie (art. 1:157 BW).
3. Voor familieleden
Volgens artikel 1:392 BW zijn de volgende familieleden onderhoudsplichtig voor elkaar:
Ouders en kinderen (dus ook volwassen kinderen richting hun ouders).
Grootouders en kleinkinderen.
Echtgenoten en geregistreerde partners.
Stiefouders en stiefkinderen (onder voorwaarden).
Belangrijke aandachtspunten
Rangorde: Niet iedereen wordt tegelijk aangesproken. Eerst kijken rechters naar de meest nabije familie (ouders ↔ kinderen), daarna eventueel verder.
Draagkracht: De verplichting geldt alleen voor zover iemand het kan betalen.
Leeftijdsgrens kinderen: Tot 18 jaar gaat het om “verzorging en opvoeding”, van 18–21 jaar om “levensonderhoud en studie”.
Wetsartikelen:
Art. 1:157 BW – partneralimentatie.
Art. 1:392 BW – kring van onderhoudsplichtigen.
Art. 1:395a BW – onderhoudsplicht ouders tot 21 jaar.
Art. 1:404 BW – verplichting tot bijdrage in levensonderhoud van kinderen.

Na een scheiding of het beëindigen van een geregistreerd partnerschap vervalt de onderhoudsplicht niet. Ook daarna moeten de partners voor elkaar blijven zorgen. Heeft één van de ex-partners na beëindiging van geregistreerd partnerschap of huwelijk niet genoeg inkomsten om van te leven? Dan moet de ander partneralimentatie betalen.

In geval van gescheiden ouders waarbij de kinderalimentatie door de rechter is vastgesteld, wordt hetzelfde alimentatiebedrag aangehouden totdat het kind 21 jaar wordt. Dit komt doordat de kosten van opvoeding en verzorging in de praktijk nauwelijks verschillen van die van levensonderhoud en studie. Vanaf de 18e verjaardag wordt de kinderalimentatie rechtstreeks aan het kind betaald. Mocht de kinderalimentatie voor jongmeerderjarigen vastgesteld of herzien worden, dan kijkt de rechter naar de behoefte van het kind en de draagkracht van de ouders. Nibud-normen of normen uit de Wet Studiefinanciering kunnen hierbij behulpzaam zijn.

Afspraken over partneralimentatie en eventueel kinderalimentatie, onderdeel van het ouderschapsplan, legt u vast in een echtscheidingsconvenant. U bent vrij samen met uw ex-partner zelf invulling te geven aan de echtscheiding, dus ook aan de alimentatie. Toch wordt hierbij vaak de hulp van minimaal één advocaat ingeschakeld, ook wel mediation genoemd. Zo houdt u de vaart erin, bespaart u de nodige kosten en blijft u ‘on speaking terms’.

U en uw ex-partner zijn vrij afspraken te maken over de alimentatie, maar bij minderjarige kinderen toetst de rechter altijd de hoogte van het overeengekomen bedrag. Daarbij is het belangrijk hoe u de gemaakte afspraken over alimentatie vastlegt in een echtscheidingsconvenant.

Een overeenkomst betreffende levensonderhoud kan gewijzigd worden, als zij is aangegaan met grove miskenning van de wettelijke maatstaven. Hiermee is bedoeld dat, uitgaande van dezelfde gegevens, er geen duidelijke wanverhouding mag bestaan tussen de onderhoudsbijdrage waartoe de rechter zou hebben beslist en die welke partijen zijn overeengekomen. Het betreft dan gevallen waarin partijen onopzettelijk door onjuist inzicht of onjuiste gegevens van de wettelijke maatstaven zijn afgeweken. Hierbij dient onderscheid te worden gemaakt tussen de situatie waarin partijen onbewust zijn afgeweken van de wettelijke maatstaven en die waarin dat bewust is gebeurd. Indien namelijk zou komen vast te staan dat partijen bewust zijn afgeweken van de wettelijke maatstaven.

Wanneer je kind 18 jaar wordt, verandert er juridisch en praktisch best veel. Dit zijn de belangrijkste punten waar je rekening mee moet houden in Nederland:
1. Onderhoudsplicht (alimentatie)
Je onderhoudsplicht loopt door tot 21 jaar (tenzij je kind volledig in eigen onderhoud kan voorzien).
Van 18 t/m 20 jaar heet dit de jongmeerderjarigenbijdrage.
Vanaf 18 jaar betaal je de bijdrage in principe rechtstreeks aan je kind (niet meer aan de andere ouder).
Als je kind een eigen inkomen heeft (bijv. bijbaan of fulltime werk), kan dat de hoogte van de bijdrage beïnvloeden.
2. Ouderlijk gezag & beslissingen
Op 18 jaar wordt je kind volledig handelingsbekwaam:
- mag zelfstandig contracten afsluiten (huur, telefoon, lening, studie).
- beslist zelf over medische behandelingen.
- Jij hebt als ouder geen gezag of wettelijke zeggenschap meer.
3. Studies en financiën
- Je kind kan zelf studiefinanciering, DUO-lening en zorgtoeslag aanvragen.
- Je hebt als ouder vaak nog wel een rol bij het financieel ondersteunen tijdens studie/opleiding.
- Je kunt afspraken maken met je kind over hoe de alimentatie of bijdrage wordt besteed (bijv. collegegeld, huur, zorgverzekering).
4. Praktische zaken
- Zorgverzekering: je kind moet vanaf 18 zelf een zorgverzekering hebben (soms blijft het onder jouw polis, maar premiebetaling is eigen verantwoordelijkheid).
- Bankzaken: je kind beheert eigen rekening, je hebt als ouder geen toegang meer zonder toestemming.
- Toeslagen en belastingen: je kind kan zelfstandig huurtoeslag of zorgtoeslag aanvragen.
5. Afspreken met je kind
Het is verstandig om samen te bespreken:
- Hoeveel alimentatie of bijdrage jij betaalt en waar die voor bedoeld is.
- Hoe eventuele inkomsten van je kind (werk, studiefinanciering) worden meegewogen.
Of je afspraken schriftelijk wilt vastleggen (kan handig zijn om misverstanden te voorkomen).
Samengevat:
Je blijft financieel verantwoordelijk tot 21 jaar, maar je kind wordt zelf verantwoordelijk voor beslissingen en financiën. Het is dus een overgang van ouderlijke zeggenschap naar ondersteuning op volwassen basis.

Spreekt u niets af, dan stelt de rechter de hoogte en regeling vast. Vraagt één van de partijen na scheiding een bijstandsuitkering aan, dan zal de Gemeente onderzoeken of de ander een redelijk bedrag aan alimentatie betaalt.

Ex-partners zijn vrij afspraken te maken over de duur van de partneralimentatie. Heeft u hier niets over afgesproken, dan gelden automatisch de wettelijke termijnen. De maximale duur voor partneralimentatie bedraagt 12 jaar. Duurde uw huwelijk niet langer dan vijf jaar en heeft u geen kinderen, dan is deze termijn gelijk aan de duur van het huwelijk. Deze wettelijke termijnen gelden ook bij het beeindigen van een geregistreerd partnerschap. Verder eindigt de partneralimentatie : bij overlijden van één van de ex-partners, bij hertrouwen, samenwonen, of aangaan van een geregistreerd partnerschap van de ontvanger, bij verstrijken van de onderling overeengekomen termijn of wettelijke termijn. Voor echtscheidingen per 1-1-2020 wordt de duur van de partneralimentatie ingekort van 12 jaar naar de helft van het aantal huwelijksjaren met een maximum van 5 jaar. De termijn begint vanaf de ontbinding van het huwelijk, dus vanaf de datum van inschrijving van de echtscheiding in de registers van de burgerlijke stand.

Ja, als u gescheidenbent na 1 juli 1994.

1. Scheiding vóór 1 juli 1994
- Partneralimentatie gold in principe levenslang.
- Er was geen maximale termijn vastgelegd in de wet.
2. Scheiding tussen 1 juli 1994 en 1 januari 2020
- Er geldt een maximale duur van 12 jaar partneralimentatie.
- Uitzondering: bij een huwelijk korter dan 5 jaar zonder kinderen is de duur gelijk aan de duur van het huwelijk.
- Na afloop van de termijn vervalt de alimentatieplicht automatisch, tenzij de rechter een andere beslissing heeft genomen.
Jouw situatie: Omdat je na 1 juli 1994 bent gescheiden, val je onder de maximale termijn van 12 jaar.
3. Scheiding op of na 1 januari 2020
- Nieuwe wet: duur van de alimentatie = de helft van de duur van het huwelijk, met een maximum van 5 jaar.
- Uitzonderingen:
- Als er kinderen jonger dan 12 jaar zijn → alimentatie loopt totdat het jongste kind 12 wordt.
- Bij huwelijken van 15+ jaar waarbij de alimentatiegerechtigde bijna AOW-leeftijd heeft → max. 10 jaar.
- Bij huwelijken van 15+ jaar waarbij de alimentatiegerechtigde 50+ jaar is (overgangsregeling tot 2027) → max. 10 jaar.
4. Belangrijk om te weten
- De alimentatieplicht kan door de rechter worden beëindigd of gewijzigd bij gewijzigde omstandigheden.<
- Na de wettelijke termijn stopt de alimentatie automatisch, tenzij er opnieuw afspraken of uitspraken worden gemaakt.

Ja als voldaan is aan de onderling gemaakte afspraken of na het verstrijken van de wettelijke termijn, kunt u stoppen met betalen.

De rechter steld een termijn vast als u er onderling niet uitkomt.

Op het moment van inschrijving van de burgelijke stand.

Tot het moment dat jullie uit elkaar gaan. Dat houdt in totdat de burgerlijke stand jullie scheiding heeft ingeschreven.

In sommige gevallen is het mogelijk de alimentatieduur te verlengen. Hiervoor moet je een aanvraag indienen bij de rechter. Dit moet binnen drie maanden nadat de alimentatieplicht is afgelopen. Je moet wel kunnen aantonen dat het voor jou erg onredelijk is als de alimentatie wordt stopgezet.

Zijn jullie gescheiden voor 1994, dan zit er geen maximum aan de duur van de partneralimentatie. In dat geval is de alimentatieverplichting levenslang. Als de alimentatie langer dan 15 jaar loopt kun je de rechter vragen de alimentatieplicht op te heffen.

Zijn jullie gescheiden voor 1 juli 1994, dan zit er geen maximum aan de duur van de partneralimentatie. In dat geval is de alimentatieverplichting levenslang. Als de alimentatie langer dan 15 jaar loopt kun je de rechter vragen de alimentatieplicht op te heffen.

Wanneer de omstandigheden bij één van de ex-echtgenoten (of kinderen) wijzigen, heeft dit wellicht tot gevolg dat het vastgestelde alimentatiebedrag niet langer redelijk is. Wilt u een verzoek tot wijziging indienen? Dan moet u worden bijgestaan door een juridisch adviseur. Een rechter kan vervolgens opnieuw het alimentatiebedrag vaststellen.

Bij kinderalimentatie is het belangrijk ervoor te zorgen, dat de leefsituatie van de kinderen er zo min mogelijk op achteruit gaat. Bij minderjarige kinderen bepaalt de rechter wat een kind kost aan de hand van speciale tabellen. Het uitgangspunt hierbij is het aantal kinderen en het gezinsinkomen van voor de scheiding. De rechter stelt de hoogte vast in drie stappen:stap 1: vaststellen van het gezinsinkomen; stap 2: vaststellen van de kosten van een kind; stap 3: vaststellen van de draagkracht van de alimentatieplichtige.

In sommige gevallen is het mogelijk om de alimentatie te verlagen vanwege de wijzigingen van de overheid. Het feit dat u de belastingteruggave niet meer ontvangt betekent een verlaging van uw draagkracht. Dit is een reden voor wijziging. Is uw expartner alleenstaand, dan krijgt hij/zij waarschijnlijk een verhoging van het kindgebonden budget. Op 9 oktober 2015 heeft De Hoge Raad bekend gemaakt dat deze bij de draagkrachtberekening moet worden meegenomen van de alimentatie ontvanger.

Als u redenen heeft om de alimentatie te verlagen, dan kan dit op twee manieren; in goed overleg met uw ex-partner of met behulp van een advocaat. Wanneer je in overleg met uw ex probeert om nieuwe afspraken te maken, dan is het belangrijk dat er goed contact tussen jullie is. Je moet uw expartner vertrouwen dat hij/zij niet alsnog het LBIO naar u toestuurt.

Indien overleg niet mogelijk is of u niet meewerkt kan uw expartner ook een advocaat inschakelen. De advocaat van uw expartner zal gegevens bij u opvragen. U bent niet verplicht om ergens aan mee te werken, maar wij raden dit wel aan. Het is daarnaast verstandig om een eigen advocaat in de arm te nemen om een tegenberekening te maken. De advocaat van de ex gaat tenslotte voor hem/haar aan de slag en zal de alimentatie zoveel mogelijk in zijn/haar voordeel proberen te berekenen. Wij werken al meer dan 10 jaar samen met de advocaten uit ons netwerk en brengen u graag in contact met onze advocaten om u te helpen bij een nieuwe berekening.

Wijzigingen die invloed hebben op het inkomen zijn een goede reden voor het aanpassen van de alimentatie. Door de uitspraak van De Hoge Raad op 9 oktober 2015 is een herberekening in veel gevallen zinvol. De Hoge Raad heeft aangegeven dat het kindgebonden budget niet van de aliminetatiebehoefte van het kind mag worden afgetrokken. Het kindgebonden budget moet daarentegen worden meegenomen in de berekening van de draagkracht van de alimentatie ontvangende ouder. Daarnaast zijn herberekeningen ook in de volgende situaties zinvol: verandering van inkomen, verandering van de omgangsregeling, opnieuw trouwen, een kind erbij krijgen en het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. Bij een herberekening worden de situaties van beide partijen opnieuw bekeken. Daarom is het belangrijk om alle wijzigingen die er in de loop der jaren zijn geweest op een rijtje te zetten. Pas dan kunt u bekijken of er een verhoging/verlaging mogelijk is.

De omstandigheden van u of uw ex-partner kunnen veranderen. Ontslag is één van de gebeurtenissen, die kunnen leiden tot een alimentatiewijziging. Wanneer u door ontslag fors op uw inkomen moet inleveren, dan heeft dit gevolgen voor uw draagkracht. Het is dan mogelijk de rechter te verzoeken een lagere alimentatie vast te stellen. Bij ontslag kijkt een rechter kritisch of u niets te verwijten valt. Het is zinloos op uw werk moedwillig de kantjes eraf te lopen om ontslagen te worden. Een verlaging van de alimentatie zal op die manier nooit toegekend worden. De rechter houdt bij een verzoek tot wijziging rekening met alle inkomsten, die u redelijkerwijs kunt verwerven. Met andere woorden hij kijkt of u in staat bent met uw opleiding en werkervaring een nieuwe baan te krijgen op uw oude salarisniveau. Wanneer u een parttime baan accepteert of een baan, die beduidend minder betaalt, dan moet u hier voor strikt noodzakelijke redenen hebben. Heeft u geen geldige redenen, dan zal uw wijzigingsverzoek worden afgewezen.

De vergoeding, die u bij ontslag als gouden handdruk ontvangt, wordt niet gezien als inkomen maar als vermogen na de echtscheiding. Het gerechtshof heeft echter in een arrest al eens bepaald, dat het inkomen niet alles bepalend is. Een man die op basis van zijn inkomen over onvoldoende draagkracht beschikte, moest toch kinderalimentatie betalen. Volgens de rechter mag je van een vader verwachten, dat hij bijdraagt in de kosten van verzorging en opvoeding van zijn minderjarige kind. Bij onvoldoende draagkracht zit er niets anders op dan in te teren op het vermogen.

Het antwoord hangt af van welke alimentatie je bedoelt: kinderalimentatie of partneralimentatie.
Kinderalimentatie
De onderhoudsplicht voor kinderen gaat vóór een beroep op de bijstand.
Als je ex een bijstandsuitkering ontvangt en er is onvoldoende eigen draagkracht, kan de gemeente (via het LBIO) jou aanspreken om (meer) kinderalimentatie te betalen.
Dit gebeurt alleen als jouw draagkracht het toelaat. De rechter hanteert daarvoor vaste rekenmethodes.
Let op: de gemeente kan alimentatie innen tot het bedrag dat redelijkerwijs volgens de wet verschuldigd is, niet méér.
Partneralimentatie
Ontvangt je ex-partner een bijstandsuitkering, dan kan de gemeente onderzoeken of jij draagkracht hebt om partneralimentatie te betalen.
De gemeente kan dan namens je ex een vordering instellen bij de rechter.
Jij betaalt echter niet automatisch meer: de rechter kijkt altijd naar jouw draagkracht én naar de behoefte van je ex.
Belangrijk om te weten
Je alimentatie gaat niet automatisch omhoog omdat je ex-partner een uitkering krijgt.
Een verhoging kan alleen door een rechterlijke beslissing (op verzoek van je ex of de gemeente).
Als jouw inkomen of lasten het niet toelaten, kan de rechter de alimentatie ook gelijk laten of zelfs verlagen.
Concreet:
Voor kinderalimentatie: gemeente kan jou aanspreken als jouw draagkracht toereikend is.
Voor partneralimentatie: alleen via de rechter kan de bijdrage worden gewijzigd.
Jij hoeft dus niet uit jezelf meer te gaan betalen.

Ouders die na een echtscheiding het co-ouderschap aangaan, kiezen ervoor de praktische en financiële zorg zoveel mogelijk gelijkwaardig te verdelen. In het algemeen gebeurt dit op een fiftyfifty basis. Wanneer er een behoorlijk verschil tussen de inkomens van de ex-partners zit, kunnen zij kiezen voor een andere verdeelsleutel. Bij co-ouderschap zijn de ex-partners vaak nog ‘on speaking terms’. Zij maken dan zelf afspraken over de financiële kant van de verzorging van de kinderen. Komt u er samen niet uit, dan stelt de rechter alsnog de kinderalimentatie vast.

Bij co-ouderschap hebben beide ouders recht op de helft van de kinderbijslag. In geval van betaling van kinderalimentatie is het belangrijk de onderlinge afspraken over kinderbijslag hierbij te betrekken. De kinderbijslag wordt namelijk verrekend bij het vaststellen van de hoogte van de kinderalimentatie.

Voor 1 januari 2013 kon men 5 euro per dag in mindering brengen dat uw kind(eren) bij u verbleven. Na deze datum zijn het zorgkosten geworden. Dit is een percentage in de berekening voor kinderalimentatie.

Dit is afhankelijk hoe uw omgangsregeling eruit ziet. Op 9 oktober 2015 heeft De Hoge Raad bekend gemaakt dat het kindgebonden budget wordt meegenomen bij de berekening van de draagkracht van de alimentatie ontvangende ouder. Dit geldt voor zaken vanaf 1 januari 2013. Afhankelijk van de draagkracht en behoefte kan de alimentatiebetalende ouder per 1 april 2013 in aanmerking komen voor een zorgkorting van 15 tot maximaal 30 procent. De zorgkorting vervangt de omgangskosten van €5 per dag.

Dit gaat vaak mis omdat mensen denken dat er een vaste tabel is, maar de rechter gebruikt altijd een berekening op basis van behoefte en draagkracht.
Stap 1. Vaststellen behoefte
De behoefte van de alimentatiegerechtigde (je ex) is gebaseerd op de welstand tijdens het huwelijk of partnerschap.
Vaak gebruikt de rechter de hofnorm:
60% van het netto gezinsinkomen tijdens het huwelijk (na aftrek kinderkosten).
Dit geeft een indicatie van wat de alimentatiegerechtigde nodig heeft om in een vergelijkbare levensstandaard te kunnen leven.
De behoefte kan worden verminderd met eigen inkomsten van de ex (salaris, uitkering, toeslagen).
Stap 2. Vaststellen draagkracht
De alimentatieplichtige (degene die moet betalen) moet voldoende draagkracht hebben.
De rechter berekent dit volgens een vaste draagkrachtformule (uitgangspunt van de Tremanormen):
Formule (partneralimentatie):
Waarbij:
NBI = netto besteedbaar inkomen (na belasting, inclusief vakantiegeld, bonussen, etc.)
Woonlasten = meestal max. 30% van het inkomen of de werkelijke huur/hypotheeklasten
Draagkrachtloos inkomen = bedrag dat je minimaal zelf nodig hebt (o.a. normbedrag voor levensonderhoud + zorgkosten)
Stap 3. Vergelijking behoefte & draagkracht
Als de behoefte lager is dan jouw draagkracht → alimentatie wordt beperkt tot de behoefte.
Als de draagkracht lager is dan de behoefte → alimentatie wordt beperkt tot wat jij maximaal kunt missen.
Sinds 2020 geldt: maximaal 5 jaar, behalve in bijzondere gevallen (bijv. langdurig huwelijk of jonge kinderen → dan kan het langer).
Voorbeeld:
Gegevens:
- Netto besteedbaar gezinsinkomen tijdens huwelijk: €4.000
- Kinderkosten (volgens Nibud-tabellen): €600
- Netto besteedbaar inkomen ontvanger (ex): €1.200
- Woonlasten betaler: €900 (hypotheek/huur)
- Normbedrag eigen levensonderhoud betaler: €1.200 (volgens Tremanormen)
Stap 1. Behoefte bepalen
Hofnorm = 60% van netto gezinsinkomen na aftrek kinderkosten
- Netto gezinsinkomen = €4.000
- Min kinderkosten = €600 → €3.400
- 60% van €3.400 = €2.040 (dit is de behoefte van de ex).
Stap 2. Eigen inkomen ex in mindering
- Behoefte ex = €2.040
- Eigen inkomen ex = €1.200
- Resterende behoefte = €840
Stap 3. Draagkracht betaler berekenen
Formule:
60%×(NBI–(woonlasten+draagkrachtloosinkomen))
- NBI = €3.200
- Woonlasten = €900
- Draagkrachtloos inkomen = €1.200
Over: - €3.200 – (€900 + €1.200) = €1.100
- 60% × €1.100 = €660 (dit is jouw draagkracht).
Stap 4. Vergelijking behoefte en draagkracht
Behoefte ex (na eigen inkomen): €840
Jouw draagkracht: €660
De rechter stelt de partneralimentatie vast op het laagste bedrag → €660 per maand.
Samengevat:
Behoefte bepalen (levensstandaard + inkomen ex).
Draagkracht van de betaler berekenen (Tremanormen).
Alimentatie = minimum van die twee.